7 Tips hoe u met weerstand kunt omgaan in een werkomgeving.

“Ik ben het niet met je eens…”, hoe vaak overkomt u het niet dat u iets wilt duidelijk maken aan uw gesprekspartner. U hebt goede bedoelingen maar u ontmoet vooral weerstand. Al gauw kan er een discussie ontstaan waar u beiden niet blij van wordt. Tijd om in dit artikel eens stil te staan bij 7 effectieve tips om met dergelijke weerstand om te gaan.

1. Richt u op de achterliggende emotie

Een handige oneliner is dat als uw gesprekpartner onlogisch of onredelijk klinkt, er altijd een emotie onder zit die gehoord moet worden.

Hiermee kunt u menige discussie doorbreken. Zeker als u iets zegt wat feitelijk waar of voor de hand ligt, terwijl uw gesprekspartner toch weerstand blijft vertonen, is het verstandig als u de vraag eens stelt: “Ik hoor wat je zegt, maar waar komt de lading vandaan?”. Hierdoor verschuift het accent van de inhoud van het gesprek naar het gevoel erachter. Niet zelden dragen mensen namelijk een frustratie-pakketje met zich mee dat de sfeertekening van het gesprek bepaalt. Door deze vraag te stellen, komt doorgaans de werkelijke frustratie op tafel, de boodschap achter de boodschap. U krijgt niet alleen meer zicht op pijnpunten, maar daardoor ook op wat de ander nodig heeft om zich werkelijk gezien en gehoord te voelen. Al u dat dan doet, zult u merken dat de weerstand afneemt en dat het gesprek in een prettiger vaarwater komt.

2. Stem uw communicatiestijl af op die van uw gesprekspartner

Mensen zijn verschillend, maar zijn voorspelbaar verschillend. En door die verschillen kunt u onderkennen wanneer u beiden in elkaars allergiezone bent gekomen. Kennis van DISC zal u helpen een dergelijke impasse te doorbreken. DISC is een persoonlijkheidsprofielenvragenlijst waarmee verschillen in communicatiestijlen zichtbaar worden gemaakt. Binnen DISC maakt met onderscheid in de volgende stijlen: Dominant (D), Invloed (I), Stabiel (S) en Conscientiëus (C) of een combinatie van deze stijlen. Ze worden ook wel met kleuren aangeduid: D=rood, I=geel, S=groen, C=blauw.

De D is resultaatgericht en pusht nogal eens. De I is doorgaans praatgraag en heeft moeite met structuur. Hij wil graag waardering en gezien worden. De S is de teddybeer. Hij is vriendelijk, conflictmijdend, zachtaardig en wil graag zekerheid en voorspelbaarheid. De C is analytisch en is als een oester: hij laat zich niet zo snel kennen. Hij wil onderbouwingen, omdat hij graag wil dat de dingen kloppen. Hij wil dat wat u aandraagt doordacht is. De C is bovendien gedreven door perfectionisme, iets wat hij ook van anderen verwacht. Welke stijl hanteert u eigenlijk en past die bij die van uw gesprekspartner?

De D’s en C’s staan bovendien bekend om hun taakgerichtheid als eerste aandachtsgebied, de I’s en S-en om hun mensgerichtheid. Alleen al die verschillen leiden vaak tot botsingen. Wist u trouwens dat in veel relaties de D’s zich voelen aangetrokken tot de S-en en de I’s tot de C’s en visa versa. In eerste instantie kunnen ze het goed met elkaar vinden (tegenpolen trekken elkaar immers aan). Vroeg of laat geeft dat ook de nodige wrijving, maar als u snapt hoe iemands gebruiksaanwijzing is dan kunt u ook zijn taal leren spreken. Hierdoor kunt u slagvaardig zijn behoeftes begrijpen en daarop inspelen. Weerstand verdwijnt dan vaak omdat hij zich op deze manier gezien en begrepen voelt.

3. Spiegelen en nieuwsgierigheid vormen de sleutel tot verandering

Hoe steviger u uw standpunt onderbouwt, des te meer weerstand u krijgt. Wat kunt u beter doen? U kunt pas invloed hebben als u verbinding hebt. Als u weerstand ontmoet is de instinctieve neiging om nog harder te pushen. Pushen maakt niet dat de ander beter naar u gaat luisteren. Nieuwgierigheid wel. Nieuwsgierig naar waar de lading vandaan komt (zie punt 1) of te leren hoe de ander denkt (punt 2).

Op het moment dat u weerstand ontmoet, kunt u het beste uzelf dwingen tot zelfbeheersing. U gaat vervolgens met uw aandacht volledig naar de ander. Juist als u de behoefte voelt om te gaan argumenteren, helpt het om de ander eerst te gaan horen door te “spiegelen” Spiegelen is in eigen woorden of letterlijk herhalen wat de ander zegt. Dit is een beproefde techniek tijdens een impasse. Het spiegelen geeft u tijd om na te denken over uw eigen reactie en dwingt u na te denken over wat de ander werkelijk zegt.

U zult dus doorgaans eerst de ander moeten begrijpen, voordat de ander bereid is om aandacht voor u te hebben. Hedy Schleifer heeft eens gezegd: “Een vijand is iemand wiens verhaal je niet kent”.

4. Ga de extra mijl door de ander te valideren

U heeft al gespiegeld (punt 3), waardoor u zo duidelijk al aan de ander laat merken dat u hem in zijn redenering wilt volgen. Ook u wilt natuurlijk gehoord worden. Dat kan doorgaans pas als u bereid bent om nog een stap verder te gaan dan u gevoelsmatig zoudt willen. Er is een gesprekstechniek die die stap verder gaat en die enorm effectief is als u weerstand ontmoet. Die techniek noemen we “valideren”. Communicatie is als een golfbeweging. De een wil gehoord worden en pas als dat is gebeurd, komt er een rustpunt. Daarna kunt u aan de beurt komen. De gouden regel is: dat als iemand zijn boodschap herhaalt, voelt hij zich niet gehoord.
Validering heeft de vorm: “Ik kan me nu goed (beter) voorstellen/snappen, waarom je zo kritisch (boos, afwijzend, teleurgesteld) reageert. Je had verwacht dat ik …. en juist omdat ik dat niet heb gedaan…”. De kern van validering zit ‘m in het feit dat u toestemming aan uw gesprekspartner geeft om de dingen anders te beleven dan uzelf, of zich anders te voelen dan uzelf. Het vereist dat u als het ware echt vanuit zijn beleving leert denken, zelfs al is deze niet uw beleving.

U hoeft het zelf totaal niet met uw gesprekspartner eens te zijn. Immers, begrip geven is iets anders dan gelijk geven. Doet u dit niet dan zal iemand zijn gelijk toch willen halen en zal u hem uitlokken tot een vaak inhoudelijke discussie. Met validering voelt de ander: “He, he, hij snapt mij in ieder geval waarom dit voor mij zo’n punt is”. U kunt daarna prima zeggen, “Mag ik mijn kant van het verhaal eens toelichten, het verhaal dat ik ervan heb gemaakt is…”. Ik vind met name “het verhaal dat ik ervan maak”, of “Het verhaal dat ik tegen mezelf vertel is”, zo krachtig, omdat het zo niet uitnodigt om dat te bestrijden. Door de ander eerst te valideren, zal zijn weerstand ten opzichte van u behoorlijk verminderen. In veel gevallen zult u merken dat die hij u dan zelfs toch alsnog ter wille wilt zijn.

5. Vertel de ander over de impact van zijn houding en stel een vraag

Sommige mensen zijn gewoon niet bereid om zich naar uw kant te bewegen. Dan helpt het om te zeggen dat u het gevoel heeft dat die andere niet bereid is om echt naar u te luisteren. U kunt zelfs zeggen dat u op een (luister)reactie gehoopt had in de trant van “Ik schrik ervan dat je dit ter sprake brengt”. Als u merkt dat de ander niet bereid is om echt te luisteren, kunt u uw teleurstelling verwoorden. U kunt dus iets zeggen over het effect dat dit ander op u heeft. Vaak helpt het om die feedback af te sluiten met de vraag: “Kun je dit voorstellen?” of zelfs “Is dat je bedoeling?”. Met name de laatste vraag is natuurlijk tamelijk confronterend, en kan de ander provoceren om alsnog duidelijk te maken waarom hij zo stug blijft volhouden.

6. Kies liever voor de relatie dan voor uw gelijk

Het kan natuurlijk ook altijd nog zo zijn dat u werkelijk geen gelijk heeft. Vaak is het verstandig om uzelf de vraag te stellen, waarom u zo graag gelijk wilt hebben. Het “grote Gelijk” bestaat immers niet. Maar zelfs al heeft u wel gelijk, als die ander het u niet geeft wat doet u dan? U kunt u er op dat moment hooguit voor kiezen om elkaar te begrijpen. Het accent verschuift op die manier naar de kwaliteit van de relatie.

Kiest u dus voor uw gelijk of voor de relatie? Waarom zou u “doordrammen” als u daarmee een (goede) relatie ondermijnt. Meestal is het in zo’n geval beter om het er over eens te zijn dat u beiden verschilt van mening, terwijl u bewust bent van de waarde van uw beider relatie. Uiteraard helpt het dan dat u kunt verdragen dat mensen de dingen anders kunnen zien dan u.

7. Vertel de ander over de achtergrond van uw houding

Als u weerstand ontmoet, helpt het nog wel eens om eerlijk te worden over van waar uw houding komt. Dus waar komt bij uzelf de lading vandaan? Uw mening komt tenslotte niet uit de lucht vallen. U vertelt de ander over uw eerdere ervaringen, uw behoeftes of pijnpunten waardoor het voor ander ineens duidelijker wordt waarom uw standpunt zo belangrijk voor u is. In plaats van de kille feiten komt u dan met iets persoonlijks, iets wat u raakt. Misschien zit er bij u ook wel oudzeer waar u met uw gesprekspartner eens eerlijk over moet worden. De kans is groot dat een gesprek van hart tot hart u dichter bij elkaar brengt. Door u kwetsbaar op te stellen, wint u doorgaans respect en sympathie. Dit leidt er vaak toe dat de weerstand bij de ander eveneens afneemt en zelfs verdwijnt.

Ik hoop dat u met deze tips de komende maanden beter uit de voeten kunt als u een “onwillige” gesprekspartner tegenkomt.